Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi
Ağız, diş ve çene cerrahisi, ağız boşluğu, dişler ve çene bölgesinde ortaya çıkan hastalıkların, deformasyonların ve travmaların tedavisinde uzmanlaşan bir alandır. Çene kırıkları, diş implantları, kist çıkarma ve estetik çene ameliyatları gibi müdahalelerle ağız ve diş sağlığı kalitesini artırmayı hedefler.
Ağız, diş ve çene cerrahisi, ağız, çene, yüz ve boyun bölgesindeki hastalıkları, deformiteleri ve travmaları tedavi eden, diş hekimliğinin özel bir dalıdır. Sadece ağızla sınırlı kalmayan bu uzmanlık, çene ve yüz estetiği ile fonksiyonunu da kapsar.
Bu branş, çene eklemi bozuklukları, yüz travmaları, gömülü dişlerin cerrahi tedavisi, ağız kanserleri ve çene deformitelerinin düzeltilmesi gibi birçok alanda hizmet verebilir.
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Neye Bakar?
Ağız, diş ve çene cerrahisi, gömülü dişlerin cerrahi tedavisi, dudak ve damak yarıkları, ağız, çene ve yüz deformitelerinin düzeltilmesine bakar. Ağız, diş ve çene cerrahisinin baktığı hastalıklar şunlardır:
-
Çene ve yüz bölgesindeki kırık ve travmalar
-
Dudak ve damak yarıkları
-
Çene hizalama ameliyatları (ortognatik cerrahi)
-
Yüz tümörleri ve kistler
-
Ağız, çene ve yüz deformitelerinin düzeltilmesi
-
Çene eklemi bozukluklarının tedavisi.
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Nedir?
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Hangi Durumlarda Uygulanır?
Ağız, diş ve çene cerrahisi; çene bozukluğu, yüz asimetrisi problemleri, çene deformiteleri, çene eklemi yaralanmaları, gömülü dişler, çene ve ağız bölgesindeki tümörler ve kistler nedeniyle uygulanabilir.
Çene Bozuklukları ve Ortognatik Cerrahi
Çene bozuklukları, alt ve üst çene hizasındaki sorunlardan kaynaklanır. Kişinin estetik, çiğneme, konuşma gibi fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Ortognatik cerrahi bu bozuklukların düzeltilmesini kapsar. Çenenin ileri veya geri konumlanması, yüz asimetrisi problemleri, doğumsal veya sonradan gelişen çene deformiteleri gibi tedaviler içerebilir.
Çene Kırıkları ve Travmatik Hasarların Tedavisi
Çene kırıkları; trafik kazaları, düşmeler veya darbeler sonucu oluşabilir. Bu tür durumlarda göz çevresi (orbital) kırıklar, çene eklemi yaralanmaları, travma sonrası çene fonksiyonlarının yeniden kazandırılmasını sağlar.
Gömülü Dişlerin Cerrahi Çekimi
Diş etinin altında veya kemiğinde sıkışan dişlerin çekimi de ağız, diş ve çene cerrahisi kapsamına girebilir. Gömülü kalan 20 yaş dişleri, çene kistlerine neden olan dişler, çene yapısına zarar veren gömülü dişleri kapsar.
Diş İmplantı ve Çene Protezi İçin Hazırlık
Diş eksikliklerinin giderilmesinde kullanılan dental implantlar, genellikle yeterli kemik yapısının bulunduğu alanlara yerleştirilir. Kemik yetersizliği durumunda ise dental kemik grefti, sinüs kaldırma ameliyatı, çene protezi uygulamaları yapılabilir.
Çene ve Ağız Bölgesindeki Tümörlerin ve Kistlerin Tedavisi
Çene ve ağız bölgesindeki tümörler ve kistler, iyi huylu veya kötü huylu olabilir. Kötü huylu tümörlerin erken tedavisi, çene kemiklerinde meydana gelen kistler, çene yapısını korumak için rekonstrüktif cerrahi yöntemler uygulanabilir.
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Nasıl Yapılır?
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi öncesi hastanın durumu değerlendirilir, diş görüntüleme teknikleri kullanılarak operasyon bölgesi incelenir. Küçük ve hassas cerrahi aletler kullanılarak işlem gerçekleştirilir.
Ameliyat Öncesi Muayene ve Planlama
Cerrahi müdahaleden önce detaylı bir muayene yapılır ve tedavi planı oluşturulur. Bu muayenede hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir. Diş röntgenleri veya üç boyutlu görüntüleme teknikleri kullanılarak operasyon bölgesi incelenebilir. Bu aşamada, hasta bilgilendirilir ve cerrahi süreçle ilgili beklentiler netleştirilir.
TME ( Çene Eklemi) Rahatsızlıkları
Temporomandibular eklem bozukluğu (TME), çene eklemi ve çevresinde çene hareketini kontrol eden kaslarda hareket kısıtlılığı ve ağrıya neden olan bir durumdur. Çeneye alınan darbe, gece diş sıkma ve gıcırdatma, günlük bakım yapmama ve aşınmalar nedeniyle temporomandibular eklem bozukluğu görülebilir. TME tedavisi kişiden kişiye farklılık gösterir. Fizik tedavi, ilaç tedavisi ve ağız koruyucuları sayesinde tedavisi gerçekleşebilir. Çoğu zaman TME tedavisi, ağrı ve rahatsızlığı hafifletmek için kullanılan ilaçlarla birlikte yaşam tarzı alışkanlıklarında değişiklik yapılmasını içerir.
Temporomandibular eklem bozukluğu, çene eklemlerinde, çevre kaslarda ve bağlarda meydana gelen bozukluklardır. Bu durum baş ağrısı, çenede ağrı ve ağız açıp kapamada güçlük çekme belirtilere neden olabilir. TME, yaşam kalitesine etki eder fakat yaşamı tehdit edici bir hastalık değildir. Müdahale edilmediği durumda semptomları kronikleşerek ve yönetilmesi zor bir hale gelebilir.
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
TME bozukluğu belirtileri, kişinin durumuna ve ciddiyetine bağlı olarak farklılık göstererek çene kaslarında ağrı ve baş ağrısı şekilde görülür.
Temporomandibular eklem bozukluğu belirtileri şunları içerir:
-
Yüz çevresinde ve boyunda ağrı
-
Çene kaslarında sertlik
-
Çenede sınırlı hareket
-
Dişlerin aşınmasına bağlı olarak diş sorunları
-
Kulakta çınlama
-
Baş ağrısı ve dönmesi
-
Çenede ve ağızda kayma, çıkma
-
Yemek yerken ve konuşurken çeneden ses gelmesi
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Neden Olur?
Temporomandibular eklem bozukluğu, çenenin çıkması, dişleri sıkma, gıcırdatma, stres ve artrit gibi nedenlerle ortaya çıkar. Diğer durumlarda, fibromiyalji veya irritabl bağırsak sendromu gibi başka bir hastalık nedeniyle kişide TME görülebilir.
Temporomandibular eklem bozukluğu belirtileri şöyle sıralanır:
-
Çene yaralanması
-
Çene ekleminde artrit
-
Maloklüzyon (dişlerin olması gerektiği gibi birbirine uymaması)
-
Stres
-
Bazı diş problemleri
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğunda Yapılmaması Gerekenler
Temporomandibular eklem bozukluğu neden olan faktörler kontrol edilemese de bazı günlük yaşantıdaki alışkanlıklar hastalığın kötüleşmesine neden olabilir. Bu sebeple bazı durumlardan uzak durmak TME hastalığının ilerlemesini engeller.
Temporomandibular eklem bozukluğu olan kişinin uygulamaması gereken durumlar:
-
Dişleri alet olarak kullanarak paket açmak ya da giysileri koparmak
-
Kötü bir duruşa sahip olmak
-
Kalemleri veya diğer eşyaları çiğnemek
-
Yiyeceklerden büyük lokmalar almak
-
Gündüz diş sıkma veya gıcırdatma
-
Yüzüstü uyumak
-
Aşırı sakız ve buz çiğnemek
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
TME tedavisi, altında yatan nedene ve ağrının şiddetine bağlı olarak farklılık gösterir. Uzman doktor ilk aşamada kişiye ilaçlar veya cerrahi olmayan tedaviler gibi invazif olmayan seçenekler sunar. Belirtiler düzelmediği durumda ise çene ameliyatına ihtiyaç duyulabilir.
İlaç tedavisi
TME semptomlarını hafifletmek için çeşitli reçetesiz ve reçeteli ilaçlar bulunur. Bu ilaçlar genellikle asetaminofen gibi ağrı kesiciler, İbuprofen gibi antiinflamatuar ilaçlar, kas gevşeticiler, antidepresanları içerir.
Ameliyatsız TME tedavisi
Temporomandibular eklem bozukluğunun ameliyatsız tedavisi içerisinde çenenizi esnetmeye ve kasları çalıştırmaya yarayan fizik tedavi, çenenin pozisyonunu ayarlamak için ağız koruyucusu, çenedeki kaslara yönelik uygulanan tetik nokta enjeksiyonları barındırır.
Cerrahi TME tedavileri
Temporomandibular eklem bozukluğunda ilaçlar ve cerrahi olmayan tedaviler işe yaramadığı durumda kişinin ameliyat olması gerekebilir. Eklemlerde sıvı almayı içeren artrosentez, TME artroskopisi ve açık eklem ameliyatı uygulanabilir.
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Sonrası İyileşme Süreci
Ağız, diş ve çene cerrahisi sonrası şişlik ve hafif kanama görülebilir. Şişliği azaltmak için buz kompresleri uygulanabilir. Yumuşak ve çok sıcak olmayan gıdalarla beslenme sağlanabilir.
Ameliyat Sonrası
Ameliyat sonrası dönemde rahatsızlık, şişlik ve hafif kanama meydana gelebilir. Şişliği azaltmak için ameliyat bölgesine buz torbası uygulanabilir. Doktorun reçete ettiği ağrı kesiciler kullanılabilir. Yorucu aktivitelerden birkaç gün kaçınmak faydalı olabilir.
Beslenme ve Ağız Hijyeni Önerileri
Beslenme ve ağız hijyenine dikkat etmek iyileşme sürecini hızlandırabilir. İlk günlerde yumuşak ve soğuk gıdalar tercih edilebilir. Kıtır, sert veya çiğnenmesi zor yiyeceklerden kaçınılmalı, tütün ve alkol ürünlerinden uzak durulmalıdır. Ameliyat bölgesine zarar vermemek için nazikçe gargara yapılabilir. Diş fırçalama sırasında hassas olunmalıdır. Doktorun önerdiği ağız bakım ürünleri kullanılabilir.
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisinin Avantajları Nelerdir?
Çene ve dişlerin yanlış hizalanması ağrılara sebep olabilir. Isırma, çiğneme ve konuşma gibi fonksiyonlarda zorlanma meydana gelebilir. Ağız ve yüz bölgesindeki durumlar ve yaralanmalar, hem ağız sağlığınızı hem de genel sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Bazen enfeksiyonu ortadan kaldırmak ve daha fazla hasar riskini azaltmak için cerrahi tek çözümdür.
Ağız, Çene ve Diş Cerrahisi S.S.S
S: Çene Cerrahisi hangi işlemleri kapsar? Sadece 20'lik diş mi?
C: Hayır. Çene Cerrahisi; 20 yaş dişlerinin (gömülü veya normal) çekimi, implant uygulamaları, sinüs lifting (kemik yükseltme), kemik grefti (kemik tozu) uygulamaları, çene kistlerinin ve tümörlerinin tedavisi, çene kırıkları ve çene eklemi (TME) rahatsızlıkları gibi çok geniş bir alanı kapsar.
S: Gömülü 20'lik diş çekimi çok mu zor ve ağrılıdır?
C: Gömülü 20'lik diş operasyonları, lokal anestezi altında yapıldığı için işlem sırasında hiçbir ağrı hissedilmez. İşlem sonrası, cerrahi bir operasyon olduğu için bölgede şişlik veya hafif bir ağrı olması normaldir. Ancak bu durum, hekiminizin vereceği buz kompresi ve ilaçlarla kolayca yönetilir.
S: Diş kisti ameliyatı nedir? Neden yapılır?
C: Diş kistleri, genellikle diş köklerindeki enfeksiyonlar veya gömülü dişler nedeniyle çene kemiği içinde oluşan içi sıvı dolu keseciklerdir. Zamanla büyüyerek sağlıklı kemiğe ve komşu dişlere zarar verirler. Cerrahi operasyon (kistektomi) ile bu enfekte dokunun tamamen temizlenmesi gerekir.